Voice Assistent voor laaggeletterden

Voor de Openbare Bibliotheek Amsterdam (OBA) hebben we onderzoek gedaan naar laaggeletterdheid en ontdekten we dat het voorlezen aan kinderen door laaggeletterde ouders een belangrijk probleem is, met een driemaal hoger risico op laaggeletterdheid bij de kinderen zelf. Als oplossing hebben we een voice bot ontwikkeld die laaggeletterde ouders helpt bij het voorlezen van boeken aan hun kinderen

illustratie van kalender februari 2020 illustratie van meerdere personen Team

een Google Assistent speaker en twee spraakbubbels met praat met juf jannie en laten we samen lezen — De ontwikkelde spraakassistent 'Juf Jannie'

Samen met mijn medestudenten Yanne Ooms, Youri Stil en Tim van Alphen heb ik in opdracht van de Openbare Bibliotheek Amsterdam (OBA) gewerkt aan een project dat laaggeletterden door middel van een voice interface kan helpen. Het was voor mij de allereerste kennismaking met het ontwikkelen van een interface die puur gericht is op spraakbesturing.

Tijdens dit project waren we vrij om een eigen invalshoek te bedenken voor een probleem waar laaggeletterden mee kampen. We hebben daarbij, na uitgebreid onderzoek te doen naar de problemen die laaggeletterden ervaren, gekozen om laaggeletterden met (jonge) kinderen te ondersteunen bij het voorlezen van kinderboeken.

Vooronderzoek

Allereerst hebben we met deskresearch onderzoek gedaan naar het onderwerp laaggeletterdheid. Hierbij hebben we problemen verzameld waar laaggeletterden in het dagelijkse leven tegen aan lopen en wat dus mogelijke aanknooppunten kunnen zijn voor een oplossing. Een van de onderzoeken die onze aandacht kreeg, was de invloed van laaggeletterden ouders op hun kinderen. Het voorlezen aan kleine kinderen is zeer belangrijk voor de taalontwikkeling van het kind. Een kind met laaggeletterde ouders heeft 3x zoveel kans om zelf ook laaggeletterd op te groeien. Naast het uitvoeren van deskresearch hebben we interviews met de doelgroep bekeken en een expert van de OBA geïnterviewd over de invloed van laaggeletterdheid op kinderen.

in de top drie problemen: voorlezen aan (klein)kinderen. Dit heeft invloed op de taalontwikkeling van het kind. Een kind met laaggeletterde ouders heeft 3x zoveel kans om zelf ook laaggeletterd op te groeien. — Problemen die laaggeletterden ervaren.

Quote van een expert bij de OBA: dé manier om laaggeletterden te bereiken is via hun kinderen. — Quote uit een interview met een expert bij de OBA

Naast het onderzoek naar het onderwerp en de doelgroep, hebben we allemaal ook een cursus gedaan bij Conversational Academy voor de rol van een Conversational Designer. Hier hebben we geleerd waar we rekening mee moeten houden wanneer we een spraakgestuurde interface ontwerpen en hoe je door middel van interactie en taalgebruik de interactie persoonlijk kunt maken.

In het bijzonder moesten wij er uiteraard op letten dat het taalgebruik en de vraagstelling zowel toegankelijk is voor de kinderen als de laaggeletterden ouders/verzorgers.

Context Map

Als verkenning van een mogelijke locatie voor onze oplossing, hebben we een Context Map opgesteld, die toont wat een geschikte locatie kan zijn binnen de OBA vestiging in Amsterdam Osdorp.

plattegrond van de OBA vestiging in Amsterdam Osdorp — Geschikte locatie voor de oplossing

Customer Journey Map

Met de Customer Journey Map hebben we in kaart gebracht wat de huidige situatie en gemoedstoestand van de beoogde gebruikers is. Hieruit kunnen we verbeterpunten vaststellen om de ervaring van de gebruiker in de nieuwe situatie te verbeteren.

Persona's

Voor al onze gebruikers hebben we naar aanleiding van ons vooronderzoek een persona opgesteld. Daarnaast hebben we een persona gemaakt voor de 'bot', ofwel voice assistent, die uiteindelijk de ervaring gaat begeleiden. Door de bot een persona te geven, kun je een tone-of-voice vaststellen en krijgt de ervaring een persoonlijk tintje.

persona van de ouder/verzorger die laaggeletterd is — Persona van de ouder/verzorger die laaggeletterd is

Affinity Map van de ouder/verzorger die laaggeletterd is

persona van het kind van een laaggeletterde ouder — Persona van het kind van een laaggeletterde ouder

persona van de bot, ofwel de voice assistent — Persona van de bot, ofwel de voice assistent

Conversation Design Canvas o.b.v. template Conversational Academy

Knelpunten Matrix

Door vroeg in het proces te definieren wat mogelijke knelpunten kunnen zijn in de ervaring, is het mogelijk om hier vroegtijdig rekening mee te houden bij het ontwerpen van de interactie.

Context ideale scenario

Als oplossing hebben we een voice assistent bedacht die samen met de laaggeletterde ouder en het kind een kinderboek doorloopt door aan beiden vragen te stellen over wat er te zien is in het boek. Dit prikkelt de fantasie en doordat de voice assistent informeert over het verhaal krijgt het kind alsnog (nieuwe) woorden te horen. Dit storyboard weergeeft hoe het ideale scenario met onze oplossing eruit ziet. Tekeningen door Yanne Ooms.

ideale context van de oplossing — Context ideale scenario

Ontwikkeling prototype

Om ons concept te demonstreren hebben we een prototype ontwikkeld waarmee je echt interactie kunt hebben. We hebben daarbij één boek uitgekozen waarvan we alle pagina's hebben uitgewerkt tot een interactieve flow. We hebben hierbij eerst de gesprekken uitgewerkt in een flowchart en daarna met behulp van de tool Voiceflow een werkend prototype gemaakt. Dit prototype kan ook reageren op antwoorden die niet binnen de 'ideale' flow passen.

flowchart voor de eerste spread uit het gekozen boek — Flowchart voor de eerste spread uit het gekozen boek

Testen

Helaas was het door de COVID-19 pandemie niet mogelijk om met onze gebruikers te testen. We hebben wel kunnen testen met kinderen en ouders in onze omgeving. Daarnaast hebben we het prototype laten testen door een basisschool docente, die inzicht heeft kunnen geven in de geschiktheid van de gestelde vragen door de voice assistent.